Aile hukuku, aileye ilişkin konularla ilgilenen, medeni hukukun kapsamı içinde yer alan bir hukuk dalıdır. Aile hukukunun başlıca konuları nişanlanma, evlenmenin koşulları ve hükümleri, boşanmanın koşulları ve sonuçları, mal rejimleri, aile konutu, soybağı, evlat edinme, velayet, çocuğun nafaka hakkı, vesayet, kayyımlık, yasal danışmanlık, yardım nafakasıdır. Kadın hakları ve çocuk hakları, başlı başına ayrı inceleme alanı oluştursa da aile hukukunun da ilgi alanı içindedir.
Kayıtlı ya da kayıtsız yaşam arkadaşlıkları da aile hukukunun konusu içinde yer alır. Kayıtlı yaşam arkadaşlığı Türk hukukunda düzenlenmemiştir. Evlilik dışı yaşam arkadaşlığına bağlanan herhangi bir hak bulunmaz, bununla birlikte çocuklar ister evlilik içinde ister evlilik dışında doğsun eşit haklardan yararlanır.
Aile içi şiddet, taşıyıcı annelik, yapay döllenme, çocuk istismarı ve çocuk kaçırma gibi kadın hakları ya da çocuk hakları kapsamında ele alınan konular gerek uluslararası sözleşmelerde gerek iç hukukta özel olarak düzenlenmektedir.
Aile hukuku kapsamında Türk Medeni Kanunu’nda ve diğer bazı özel yasalarda düzenlenen konulara ilişkin uyuşmazlıklar aile mahkemelerinde görülür. Aile mahkemeleri, uzmanlık mahkemelerinden olup sosyal çalışmacı, ruhbilimci gibi alanda çalışan kişilerin yardımından yararlanıldığı mahkemelerdir. Ayrıca aile mahkemesi yargıçlarının atamasında da aile hukuku konusunda uzman olup olmadığına ve evli ya da çocuklu olup olmadığına bakılarak bu nitelikleri taşıyan kişiler atamada yeğlenir.
Toplum yapısı ve değişen düzenin beraberinde getirdiği en temel aile hukuku uyuşmazlık konusunu boşanma hukuku oluşturmaktadır. Boşanma, sonuçları bakımından oldukça önemli bir konudur. Boşanma sonucunda yalnızca eşlerin evlilik birliğinin sonlanması söz konusu değildir. Aynı zamanda birçok ekonomik ve manevi sonuç da boşanma ile birlikte ortaya çıkar. Bu nedenle boşanma hukuku insanların hayatını doğrudan etkileyen birçok olayın kaynağını oluşturmaktadır
Boşanma davası, çekişmeli boşanma davası ve anlaşmalı boşanma davası olarak ikiye ayrılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin boşanmak istemesi ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaşması ile gerçekleşir. Anlaşmalı boşanma davasındaki önemli hususlardan biri boşanma protokolüdür. Protokol ile boşanmanın sonuçları yani tazminat, velayet, nafaka ve mal paylaşımı gibi konular kararlaştırılır. Çekişmeli boşanma davasında ise eşlerin boşanma veya boşanmanın sonuçları konusunda aynı fikirde olmamaları halidir. Bu davalar anlaşmalı boşanma davasına göre daha uzun sürmektedir.
Boşanmanın en önemli sonuçlarından biri de çocuğun velayetidir. Boşanmak isteyen eşlerin çocukları varsa çocuğun velayeti taraflardan birine verilir. Bu hususta çocuğun menfaati ön planda tutulur. Küçük yaştaki çocuklar için genelde anneye velayet verilirken belli bir yaştan sonra çocuğun geleceği için en doğru olan kişiye velayet verilmektedir. Velayet, boşanma davasıyla birlikte ya da boşanma davasından sonra ayrı bir velayet davasıyla karara bağlanır. Davada çocuğun velayetini almak için çocuğun menfaatinin bunu gerektirdiğini ispatlamak çok önemlidir. Boşanma avukatı aracılığıyla davanın takip edilmesi böylesi önemli bir konuda hata yapılmamasını sağlar.
Çocuğun velayetini alamayan tarafın çocukla belli gün ve saatlerde görüşme hakkı vardır. Bu süre mahkeme tarafından belirlenir. Ancak çocuğun gösterilmediği sık sık karşılaşılan bir durumdur. Böyle bir durumda cebri icra yoluyla çocuğu görmek mümkündür. Bunun için de belirli hukuki işlemlerin yapılması gerekmektedir.
Boşanmanın sonuçlarından biri de nafakalardır. Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası boşanma sürecinde karşılaşılabilecek nafakalardır. Bu nafakaların belirlenmesinde tarafların dava esnasındaki ifadeleri ve delilleri önemlidir. Bu nedenle dikkatli olarak yürütülmesi gereken bir süreçtir.
Eşlerin aldatma, aile içi şiddet gibi nedenlerle boşanmaları halinde maddi ve manevi tazminat da gündeme gelen konulardandır. Tazminatın belirlenmesinde tarafların ifadeleri büyük önem taşır. Bu nedenle boşanma davalarında bir avukatın hukuki desteğine başvurmak elzemdir.